Welkom in Veenhuizen: Een Duik in de Geschiedenis

Welkom in Veenhuizen, ooit de zesde kolonie van de Koloniën van Weldadigheid, gesticht in 1823. Tegenwoordig is dit bijzondere dorp in Drenthe trots UNESCO Werelderfgoed.

Een Armoedige Start

Direct na de Franse tijd kampte Nederland met enorme armoede. De werkloosheid in Amsterdam liep zelfs op tot 50%. Generaal Johannes van den Bosch had een groots idee: de armen de woeste gronden van Drenthe laten ontginnen. In eerste instantie op vrijwillige basis, maar door gebrek aan animo voor een verhuizing naar Drenthe, later gedwongen. Zo ontstond Veenhuizen.

Van Weldoen naar Werkgesticht

Na 1859, toen de Maatschappij van Weldadigheid bijna failliet was, nam het Ministerie van Binnenlandse Zaken de Veenhuizer gestichten over. Vanaf dat moment werd Veenhuizen een ware kolonie van Den Haag. Vanaf 1875 nam het Ministerie van Justitie het stokje over. Veenhuizen transformeerde tot een Rijkswerkinrichting en uiteindelijk, vanaf 1936, steeds meer tot hét beruchte gevangenisdorp van Drenthe.

Veenhuizen: Een Werelderfgoed met Karakter

Na 1985 werd Veenhuizen een 'gewoon' dorp binnen de toenmalige gemeente Norg, staatkundig weer vallend onder de Provincie Drenthe. Een 'gewoon' dorp? Zeker niet! Met meer dan 100 monumenten heeft Veenhuizen een hogere monumentdichtheid dan Amsterdam. Het onderhoud hiervan zou elke Drentse gemeente te boven gaan. Mede daarom was het een strategische zet om de hoogste monumentenstatus te verkrijgen: UNESCO Werelderfgoed. Na een intensief proces zijn de Koloniën van Weldadigheid sinds juli 2021 het eerste Werelderfgoed in Drenthe en pas het twaalfde in heel Nederland.

Ontdek Veenhuizen met een echte Erfgoed Gids (nooit saai)

Wil je alles weten over onze bijzondere, soms grimmige geschiedenis? Over opgroeien tussen gedetineerden, spectaculaire ontsnappingen, of hoe andere dorpen in Drenthe ons 'koloniekakkers' noemden? En wie waren de mensen die gedeporteerd werden naar ons zogenaamde 'Pauperparadijs'?
Wandel mee met onze gidsen! Ze vertellen je alle fascinerende verhalen. We organiseren regelmatig prachtige wandelingen (meestal op zondag), en groepen kunnen ons altijd boeken, eventueel in combinatie met een bezoek aan het Gevangenismuseum of Brouwerij Maallust.
Klaar om de geschiedenis van Veenhuizen te ervaren?

Neem contact met ons op om een rondleiding te boeken!